Patron

Polski kardiochirurg i minister zdrowia. Jako pierwszy w Polsce przeprowadził udany przeszczep serca.

Zbigniew Religa urodził się 16 grudnia 1938 r. w Miedniewicach. Był jedynym synem Eugeniusza i Zofii. Ojciec był dyrektorem szkoły, z tego też powodu rodzina kilkukrotnie zmieniała miejsce zamieszkania. Po wojnie przeprowadzili się najpierw do Skierniewic, a następnie do Warszawy, gdzie dorastał młody Zbyszek. Swoje dzieciństwo i młodość wspominał jako czas, kiedy otoczony był miłością i wsparciem rodziców.

W 1956 r. zdał maturę w Liceum im. Bolesława Limanowskiego w Warszawie. Początkowo nie myślał o medycynie, chciał studiować filozofię. Do wyboru kierunku lekarskiego miał namówić go ojciec, za argument stawiając stabilną i pewną pracę po studiach.

Jeszcze w trakcie edukacji na Warszawskiej Akademii Medycznej okazało się, że młody Zbigniew ma talent i zdolności do bycia lekarzem. Ukończył je w 1963 r.

Po odbyciu stażu lekarskiego i rocznej obowiązkowej służby wojskowej, Religa rozpoczął pracę w Szpitalu Wolskim w Warszawie. Przez ponad 10 lat pracy zdobył I i II stopień specjalizacji z chirurgii. Swoje umiejętności rozwijał na zagranicznych stażach i wyjazdach. Jeszcze na początku lat siedemdziesiątych zdał egzaminy dopuszczające go do wykonywania zawodu w USA. Pracował tam w Mercy Medical Center na Long Island, Massachusetts General Hospital w Houston, czy Cleveland Clinic. Zetknięcie się z całkowicie inną organizacją pracy i podejściem do pacjenta było dla dra Religii ważnym doświadczeniem. Jako młody lekarz mógł w Stanach Zjednoczonych doskonalić swoje umiejętności praktyczne operując pod okiem bardziej doświadczonych kolegów. W Polsce było to w tamtych czasach nie do pomyślenia, do samodzielnych operacji nie byli dopuszczani często nawet czterdziestoletni lekarze.

Po powrocie do kraju Religa przez pewien czas ponownie pracował w Szpitalu Wolskim. W 1975 r. ponownie wyjechał do Stanów Zjednoczonych. W Detroit rozpoczął rezydenturę z kardiochirurgii. Uczył się tam pod okiem dr Adriana Kantrowitza – wybitego lekarza, który jako pierwszy w USA przeszczepił serce w latach 60. Wiedza i umiejętności zdobyte w Detroit skłoniły Religę do myśli o rozpoczęciu transplantacji serca w Polsce.

Po powrocie do kraju w 1980 r. rozpoczął pracę w Klinice Kardiochirurgii Instytutu Kardiologii w Warszawie. Mimo braków sprzętowych w Polsce prowadził starania o rozpoczęcie programu przeszczepów serca. Spotkał się jednak z trudnościami innej materii. Jego ówczesny szef prof. Wacław Sitkowski odmówił, mówiąc, że Religa będzie mógł robić przeszczepy dopiero wtedy, gdy on sam pójdzie na emeryturę.

W 1984 r. Zbigniew Religa dostał propozycję utworzenia Kliniki Kardiologii Wojewódzkiego Ośrodka Kardiologii w Zabrzu. Mimo oddalenia od stolicy i konieczności rozłąki z rodziną, doktor Religa przyjął ofertę, gdyż była to okazja do stworzenia miejsca, gdzie mógłby przeprowadzać transplantacje. Utworzył zespół składający się głównie z młodych, utalentowanych lekarzy.

Mimo trudnych warunków i początkowych braków sprzętu Klinika rozwijała się w szybkim tempie. 5 listopada 1985 r., rok po utworzeniu jednostki, Zbigniew Religa ze swoim zespołem przeprowadził pierwszy udany przeszczep serca, u pacjenta z przewlekłą niewydolnością krążenia. Mimo iż mężczyzna zmarł po 8 dniach od zabiegu (przyczyną były problemy z krzepnięciem krwi, niezależne od serca), to sama operacja była pomyślna i skończyła się ogromnym sukcesem. Każdy kolejny przeprowadzony przeszczep kończył się coraz lepszym rezultatem, a chorzy przeżywali dłuższy okres czasu. Czwarty pacjent, który był poddany temu zabiegowi wyszedł o własnych siłach ze szpitala.

Medialna popularności zabrzańskiego zespołu i liczne kontakty Religii sprawiły, że w niedługim czasie w samej Klinice wykonywano więcej zabiegów kardiochirurgicznych niż łącznie w Warszawie i Krakowie. Równocześnie Zbigniew Religa umożliwiał rozwój młodszym kolegom pozwalając na operowanie już dwudziestokilkulatkom. W ówczesnej Polsce było to nie do pomyślenia, ale dzięki takim działaniom system nauki stopniowo ulegał zmianie.

Równocześnie z pracą w szpitalu i kierowaniem Kliniką Kardiochirurgii dr Religa rozwijał swoją karierę naukową. Jeszcze w 1973 r. uzyskał tytuł doktora nauk medycznych, 8 lat później habilitację, zaś w 1990 r. został profesorem Śląskiej Akademii Medycznej. Tytuł profesora zwyczajnego otrzymał w 1995 r.

Po transformacji ustrojowej, w 1991 r. założył Fundację Rozwoju Kardiochirurgii, której celem było wspieranie działalności Kliniki oraz prowadzenie badań nad tworzeniem sztucznego serca.

W 1999 r. profesor został rektorem Śląskiej Akademii Medycznej. Był również członkiem licznych towarzystw naukowych, autorem i współautorem ponad 160 prac naukowych i 100 prelekcji.

Już jako młody człowiek był zaangażowanym politycznie społecznikiem. Był członkiem Związku Młodzieży Polskiej, następnie w latach 80. Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego. W III RP był dwukrotnie senatorem: w latach 1993-97 i 2001-05. W 1994-95 r. przewodniczył Bezpartyjnemu Blokowi Wspierania Reform, a następnie założył partię Republikanie. Kolejne partie których był członkiem to: Stronnictwo Konserwatywno – Ludowe i Centrum.

W latach 2005-07 był ministrem zdrowia w rządzie Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego. Będąc na tym stanowisku próbował reformować polską służbę zdrowia. W 2007 r. został również posłem na Sejm RP.

Ożenił się z Anną Wajszczuk, która pracowała w Zakładzie Fizjologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego jako adiunkt. Ze względu na stan zdrowia nie przeniosła się wraz z mężem na Śląsk, gdy ten tworzył Klinikę Kardiochirurgii. Dlatego też profesor przez 15 lat swojej pracy w Zabrzu dojeżdżał do rodziny do stolicy.

Mieli dwoje dzieci – córkę Małgorzatę i syna Grzegorza, który poszedł w ślady ojca zostając kardiochirurgiem. Kontynuował on pracę ojca nad sztucznym sercem.

Deklarował się jako ateista, jednak dylematy natury etycznej, jakie pojawiały się przy przeszczepach, nie były mu obce.

Przez całe życie nałogowo palił papierosy, nałóg rzucił dopiero kilka lat przed śmiercią. Był też znany ze swojego bezpośredniego sposobu komunikacji i porywczego charakteru. Potrafił zwolnić pracowników, gdy popełniali błędy, ale zaraz przywracał ich z powrotem do pracy.

W marcu 2007 r. wykryto u niego nowotwór płuc. Pracował do samego końca, nawet, gdy jego stan zdrowia się pogorszył. Profesor Religa zmarł 8 marca 2009 r. w Warszawie. Został pochowany 13 marca na cmentarzu wojskowym na Powązkach. Uroczystość miała charakter państwowy.

Zbigniew Religa 18 grudnia 2008 r. został odznaczony Orderem Orła Białego przez prezydenta RP.

W 2014 r. miał premierę obraz Łukasza Palkowskiego pt. Bogowie, pokazujący historię powstawania Kliniki Kardiochirurgii w Zabrzu i pierwszego zabiegu transplantacji serca. W roli profesora Religi wystąpił Tomasz Kot.

Źródło: zyciorysy.pl

Comments are closed.